تحليل ها و پيام ها

معرفی مختصر بخش زراعت و مالداری در (قاموس کبیر افغانستان)
در ارتباط با معرفی بخش های مختلف قاموس کبیر افغانستان در کتگوری های زبانی و علمی و مسلکی، اینک میپردازیم به معرفی بخش زراعت و مالداری و هدف گنجاننیدن این بخش در قاموس کبیر افغانستان.

درعصر حاضر قضاء یکی از پایه های اساسی دولت ملی را تشکیل میدهد. قوانینی که به تصویب هردو مجلس پارلمان رسیده و بعد ازتوشیح توسط رئیس جمهورنافذمیشوند، هم روابط ذات البینی اتباع و اشخاص حکمی را تنظیم میکنند وهم به تنظیم روابط اشخاص طبعی وحکمی با دولت میپردازند...

«نامۀ سرگشاده»
جناب قیس کبیر گردانند ومدیر مسؤل پورتال «افغان جرمن آنلاین» ومتصدی «قاموس کبیرافغانستان» سلام!
نوشتۀ های زرین شما را در مورد "قاموس کبیر افغانستان"که تاکنون نشرشده اند با علاقه تعقیب کرده ام. نوشته های روشنگر شما در مورد اکمال «قاموس»، تصویر از موضوعات را ارائه میکند که خدمات و زحمات دوستان را در کنار خدمات شما نیز آشکار می سازد.البته این نوشته ها از خصلت بزرگی شما آب میخورد.
روشنگری شما، در ذات خود پیامیست امیدوار کننده که «قاموس کبیر افغانستان» با وسعت قابل وصف مربوط به تمام عرصه های اجتماعی و فرهنگی کشورعرض اندام کرده است. ما بی صبرانه در انتظار آنلاین شدن این پدیدۀ مرغوب هستیم. شما سلامت باشید.

گنج تدوین شدۀ "قاموس کبیر افغانستان" رهنما وسرمشق عالی برای جامعه خواهد بود که به تاسی از آن وطندوستان خبیر در خور توان، کار های ارزندۀ دیگری را به جامعه پیش کش خواهند نمود.

جناب کبیر!
شما در عمل ثابت کردید که وطندوستان اگر اراده کنند قادر به کارهایی ارزشمند درجنگل از بی نظمی های موجود خواهند شد. اما تعدادی گزافه گو که خود را خود باسواد تلقی کرده اند مگر در امور اجتماعی نه اثری ونه نظری قابل ملاحظه را که بمفاد عموم جامعه باشد از قلم آنها تبارزنکرده است. چرا؟ بخاطریکه سواد داشتن در نزد آنها فقط در محدودۀ املاء نویسی است.
خوشبختانه شیوۀ عقب ماندۀ سواد نویسی را که درست نویسی باشد اکنون انترنت بگردن گرفته وبدون اشتباه در خدمت هر ابجد خوانی قرار دارد. افتخاراملاء نویسی درست در زمان حاضر به سواد داشتن اشخاص منوط نمی شود. سواد در اصل داشتنِ آگاهی از مسائل و قضایای جامعوی می باشد که با شناخت عمیق از شرایط ، موازی با زمان وامکانات دست داشته سبب می شود که نویسنده را درسطح اوضاع اجتماعی باسواد قلمداد کرد. افرادیکه غرق شده و مفتخر به سواد املاء نویسی باشند عیان است که از شناخت عرصه های اهم اجتماعی غافل اند.
جامعه ما قلمبدستان زیادی دارد که بد بختانه بسیاری از آنها در شرایطی موجوده اجتماعی تفکرا ً تشریف ندارند وفقط از یک دریچه عقده مند به قضایا می نگرند. چنین نگرش را نمی توان با سوادانه تلقی کرد. این طیف هم در تفکرات و هم در نوشته های ایشان غافل از عینیت وامکانات ملموس جامعه می باشند. درنوشته های چنین افراد فقط حل عقده های شخصی آنها است که در قالب یک نوشته، محدود شده است. چنین کارها در اصل ارزش اجتماعی ندارد تاچه رسد که به منافع جامعه سازگار باشد. اشخاص خود بزرگ بین با خیر وصلاح جامعه فاصله دارند. ازهمین خاطر است که جامعه به فقر نویسنده و روشنفکر دچار شده است.
اینجا وآنجا بسیار قلیل وبه ندرت دیده می شود که کسی کاری اساسی را بخاطر منافع جامعه در چنین اوضاع انجام داده باشد. کاری که دل عموم را شاد وبرای کشور زخمی مصدر خدمت شده باشد. زیرا تعدادی از نویسندگان غرق در نوشته های اند که سبب اذیت وآزار جامعۀ فرهنگی می گردند. یا منظور نفاق اندازی جامعه را در سر دارند؟؟ چنین اشخاص بجای تعمیرجامعه ندانسته یا عمدی ! دست به تخریب فرهنگ جامعه می زنند.

درشرایط واوضاع موصوف شده جای دارد که باید گفت، منزلت اشخاص باسوادی مثل شما که با درایت وسواد بلند می توانند قضایای جامه را آگاهانه بینند،ارزیابی کنند وبشناسد قابل توجه وتحسین است. شما در عمل بجای لعنت فرستادن بر تاریکی ها چراغ ها را افروخته اید.
پورتال گرامی شما را هر منصف با وجدان میداند کار سادۀ نیست، که با وسعت لازم چه در عرصه متن وچه در عرصۀ نویسندگان وخوانندگان وسعت وزین خود را دارا می باشد.
سایت ها زیاد اند و افغانهای خارج از کشورنیز فراوان. مگر وسعت دید آن سایت ها در چوکات محصورشده و محدود شده اند. سایت های دیگر کمتر پهنای «پورتال افغان جرمن آنلاین» را دارا می باشند. گذشته ازین دست آورد بزرگ، دست آورد بزرگ دیگرشما کار « قاموس کبیر افغانستان» است که اسم با مسمی بخود گرفته است.
این بزرگی عمل شما، خیره نگاهان را در ضمیر شان به عذاب وجدان گرفتار کرده است. این کار وخدمات عالمانه وباسوادانه شما ، گزافه گویی دیگران را زیر سوال برده است. بشما تبریکات قلبی خود را منحیث یک هموطن صمیمانه تقدیم میکنم ومؤفقیت های مزیدی را از بارگاه خداوند متعال به شما و فامیل گرامی تان تمنا دارم.
با احترام در عالم نا شناسی برادر شما یار محمد

محترم قیس کبیر «دیپلوم انجنیر الکترونیک» با آنکه به حیث انجنیر کارمند کمپنی زیمنس اند، در ضمن مصروفیت های کارِ شان برای به پا استاد نمودن قاموس دیجتال دری اقدام نمودند که واقعاً نظر به تقاضای شرایط زمان در اجتماعات جهانی تغییراتی هر جانبه قابل درک بوده و مسٔوولین امور چه فردی، اجتماعی یا از طرف دولت ها چیز های آماده نموده تا ضروریات مردم را مرفوع سازد و به دسترس شان می گذارد.
مبتکرین امور مختلف، موضوعات یا پروژه های خود را همیش با نزدیکترین و با مردم آگاه در میان گذاشته و بعد در شروع و انجام دادن پروژۀ خویش اقدام نموده اند. می آیم به یک مثال شخصی به نام « کونراد دودن» در آلمان به حیث سرمعلم و یا مدیرمکتب ثانی در شهر تورینگیا در سال 1872 ایفای وظیفه مینمود، کمبودی را احساس نمود که عصر جدید آنزمان تقاضای، بررسی امور چه از نظر سیاسی، کلتوری، تخنیکی و اجتماعی و غیره را باید تحت نظر گرفت تا زبان مشترک برای تفاهم به وجود آید، لذا با سعی که به خرچ داد در سال 1880 یک غیاث الغات را اساس گذاشت که فوراً قبول گردید و تحت نام خودش یعنی « دودن» از طبع بیرون شد، که در آن صحیح نویسی املاء و انشاء، گرامر لغات علمی و تخنیکی و غیره و غیره با کلمات خارجی با معنی اش به آلمانی گنجانیده شده بود. وی در زمان کار خویش درین عمل از طرف رقیبانش و اشخاص خود خواه، مریض و پرعقده و نالایقی که نمیخواستند وی به این کار موفق شود به بسی دسیسه ها دست زدند، اما به آقای دودن نتوانستند آسیبی وارد نمایند. دودن یکی از موفق ترین پروژه های لسان آلمانیست که حالا میشود از آن آنلاین هم استفاده گردد.
من شخصاً از بزرگواری آقای کبیر ممنونم که قبل از نام گذاری "قاموس کبیر افغانستانً به من هم منحیث یک دوست مراجعه نمودند تا نظر مرا هم بگیرند، البته قبلاً و بعدً هم با دوستان دیگر موضوع را در میان گذاشتند. ایشان این اسم کبیر را به خاطر اسم خویش نگذاشته بودند، دلایل دیگری درینجا وجود داشت که ما بین هم طرح نمودیم و این یک تصادف عجیبی است که خود شان کبیر تخلص میکنند، من به صبغهء مزاح به ایشان گفتم که بگذارید میشود که اگر رقیبی دارید، دلش بکفد. ولی مزاح یکطرف، چرا ابتکارش به نامش نباشد؟ این کار که تقریباً دو سال قبل شروع گردیده است، یک تعداد کثیری افغان های عاشق به وطن با آقای کبیر همکار شدند و با کمال افتخار به خاطر افغانستان عزیز درین پروژه داخل شدند که هر کدام مسلکی و فرزندان شریف وطن مشترک ما اند. ناگفته نماند که مانند تمام قاموس های السنهء دیگر در جهان زمان طولانی را در بر خواهد گرفت، تا حدودی تکمیل گردد، چه داخل شدن کلمات جدید السنهء دیگر درین لسان، مثلا اصطلاحات الکتونیکی،تخنیکی، تجارتی و اقتصاد و غیره متواتر مانند قاموس های السنهء دیگر به حجم این قاموس خواهد پرداخت.
کار و پشت کار فرزندان شریف وطن ما به جایی رسیده، قراریکه همه خبرند که جامعهء علمی آلمان هم بزرگی این پروژه را درک نموده و حاضر به همکاری شده که قبلا تشریح شده است.
تبریک به همه و هر یک که درین راه دوش به دوش همدیگر زحمت می کشند

دوستان عزیز و محترم، تشکر بی اندازه از هر یک شما، خداوند شما را زنده و موفق داشته باشد.
انجنیر صاحب کلیوال، بسیار خوش شدم از اینکه رشتۀ شما جیولوجی است و شما آمادۀ همکاری با ما می باشید. من هفتۀ آینده برای 4 روز سفری به خارج دارم، در برگشت با شما تلفونی تماس خواهم گرفت. اگر تا آن وقت نمبر و اسم سکایپ تانرا برایم از طریق ایمیل بفرستید، خیلی خوب خواهد شد...

مقالۀ جدید خویش را

معرفی کوتاه بخش زمین شناسی «قاموس کبیر افغانستان»

در لینک آتی تقدیم می داریم...

برادر عزیزم انجنیر صاحب قیس کبیر! بعد از تقدیم احترامات برادرانه و خالصانه.
مقاله اخیر شما را جع به قاموس کبیر در بخش جیالوجی و معادن را مطالعه نمودم. ازینکه من هم یک انجنیر جیالوجست هستم خوش شدم که در قاموس کبیر به مسلک جیالوجی و معدن نیز جای خاص داده شده است.
جناب انجنیر صاحب من در چندین سال در مورد ترجمه بعضی اصطلاحات جیالوجی از انګلیسی به زبان پشتو کار کردم و یک دکشنری اصطلاحات جیالوجیکی را در سال ۲۰۱۱ که حاوی بیشتر از هزار اصطلاح بوده، به ترتیب الفبا‌ء انګلیسی تکمیل کردم و در سال ۱۳۹۱ هجری شمسی آنرا در افغانستان به چاپ رساندم. بعداً چندین جلد آنرا به مؤسسات زیربط مانند وزارت معادن و پطرولیم افغانستان، مؤسسه سروی معادن و جیالوجی افغانستان، پوهنتون کابل ، پوهنځی سائينس، پوهنتون پولیتخنیک کابل، پوهنځی جیالوجی و نفت و ګاز و مؤسسه تفحصات نفت و ګاز به طور رایګان تسلیم کردم که همین اکنون مورد استفاده انجنیران، استادان و محصلان مسلک جیالوجی قرار دارد.
انجنیر صاحب! طور خلص عرض است که متن مکمل این دکشنری اصطلاحات جیالوجیکی په زبان پشتو تا اکنون نزد خود دارم، اګر به درد قاموس کبیر میخورد لطفاُ آدرس ایمیل تان را برایم ارسال دارید تا کتاب اصطلاحات جیالوجیکی برای شما ایمیل نمایم. هم چنان اګر خواسته باشید که کتاب چآپی را هم به شما ارسال دارم ادرس پستی تانرا برایم بنویسید که برایت پُست کنم.
در خاتمه موفقیت بیشتر شما و تمام همکاران پروژه بس بزرګ قاموس کبیر را خواهانم و تبریکات خالصانه خودرا یک بار دیګر به شما دوستان تقدیم میدارم. با احترام انجنیر کلیوال

جناب انجنیر صاحب قیس کبیر و ساﺌـر دست اندرکاران پروژﮤ فخیم قاموس نگاری
از همان روز های آغازین که تا آندم پروژﮤ قاموس نگاری ضمن صحبت های خودمانی ما صرف در چهار چوب یک نظریه قرار داشت و دربارﮤ مشکلات و شک داشتن بر همکاری دیگران بحث میکردیم تحقق این ایدیال را علی الرغم مشکلات منبعث از آن مشکل می دانستیم ولی قدر مسلم آن است که نیل به آنرا هرگز از ناممکنات در صورت داشتن ارادﮤ قوی نمی دانستیم. مقارن با آغاز کار دیدیم که یکعدﮤ از دوستان ما با در نظرداشت همین مشکلات نه تنها اینکه از همکاری در پروژه اباء ورزیدند حتی عدﮤ نهایت قلیل از آن عزیزان زخم زبانهای را نیز وارد کردند. ولی امروز می بینیم که به ارادﮤ قوی و شکست ناپذیر دست اندرکاران نهایت عزیز و دانشمندان فخیم کشور از همـﮥ اکناف جهان توانستند با تهیـﮥ مواد خام این پروژه اساس چنان یک پروژﮤ اکادیمیک را بگذارند که مثال کمترش تا کنون در کشور دیده نه شده است و اینک ما در آستانـﮥ اولین گام این پروژه استیم که نمونـﮥ زحمات حاصلدهی مبتدی همه را در آیندﮤ نه چندان دور عرضه خواهید کرد. جا دارد که از همه سروران و عزیزان و دانشمندان نستوه کشور که با زحمت شبا روزی شان پروژه را تا این حد رسانده اند از مکنونات قلبی خود سپاس و تشکر کنم.

حال اساس چنان یک پروژﮤ گذاشته شده است که کار آن هرگز پایان نخواهد یافت و حاصل آن چنان بزرگ خواهد بود که در تصور نه گنجد. این پروژه در پهلوی خصلت و خاصیت اکادیمیک خود سنگر راستین دفاع از ارزش های معنوی، تأریخی، جغرافیوی و فرهنگی کشور خواهد بود و دیگران را از کجروی و کجراهه ها نجات خواهد داد. با شنیدن خبر تازه در این مورد که با پوهنتونهای آلمان در مورد صحبت کرده و ملاقات داشته اید خیلی خوش شدم. من به همت و تلاش و سعی خستگی ناپذیر عزیزانم که شب و روز در غنا و تقویت این پروژه تهمتن وار کار ثمر بخش کرده و می کنند باور خدشه ناپذیر دارم. بدانید که هنوز آغاز کار است، هنوز شگوفه های بهاری نرسیده است، ولی یقین دارم که بهاران با طیلسان خود زود فرا رسیدنی است و کمر همت باغبانان این باغ علمی و فرهنگی همچنان بسته و آماده باد. تشکر از تشریک مساعی همه و تشکر از شما که مرا در جریان قرار دادید.
ارادتمند شما
رحمت آریا

دوستان عزیز، سپاس گزاریم از نظریات نیک تان. اینک قسمت اول مقالۀ جدید خویش را خدمت تان تقدیم می داریم:

معرفی خلص پروژۀ قاموس جامع ا صطلاحات اقتصادی «قاموس کبیر افغانستان»...

استاد عزيز صالحه جان واهب واصل، افغان با عزم انجنير صاحب قيس كبير و تيم كاري صاحب هدف را سلام و تحسين بي پايان تقديم ميدارم.
شما به يك موفقيتي دست يافته ايد كه نمونه و الهام دهنده براي همه هموطنان ماست. ثمر همه زحمات شما در محافظت و حراست از فرهنگ و زبان ما نهفته است و چون آفتاب براي سالهاي بيشمار فيض و نور خواهد افشاند.
تبريكات نهايت صميمانه مرا بپذيريد.

هموطنان ارجمندم جناب انجنیر قیس کبیر و محترمه استاد صالحه واصل واهب و جنابان همکار گرامی شان را سلام و تبریکات دوستانه میرسانم و امید قوی دارم که هم چنانیکه در ایفای موفقانهٔ همچو آثر نیک و پر بار و مبرم حیاتی موفق بوده اید /که دسترسی ما هم به آن غنا شرط مهم آن است / البته با اغتنام از فرصت و در آینده های مساعدی- انشاالله بر بنیاد دانشمندی و سن و سال جوانی وتجارب گذشته و مخصوصاً هدیهٔ فعلی خودها - چنان قدمهای بزرگتر علمیی را از شما عزیزان انتظار داریم که برای کام خشکان وطن غنیمت و لازمی شمرده میشود. با سلام مجدد بشما
عبدالجلیل جمیلی

دوستان گرامی
جای مسرت است از اینکه یک منبع رسمی از زحمات شما حمایت می نمائید.
با این حمایت پوهتون بن واضع میشود که پروژه قاموس یک پروژه علمی می باشد و ضرورت آن می رفت ، در غیر آن فکر نمی کنم که حمایت از طرف شان صورت می گرفت.
آرزوی موفقیت های ماندگار مینمایم.

استاد عزیز خانم واصل گرامی، انچنیر صاحب قیس جان گرامی با درود ها کنفرانس با موفقیت پوهنتون بن را به شما و تمامی دوستان و همکاران تبریک گفته موفقیت های جاودان برایتان آرزو دارم.
من در خدمت هستم البته دو سه هفته غیر حاضری نبود کمپیوتر ومشکلات ناشی از آن بود. از شما امر کردن و از ما بسر دویدن.

خواهر عزیز صالحه جان واهب واصل و برادر عزیز قیس جان کبیر!

چشم براه بودم تا از نتیجه نشست تان با پوهنتون بن بشنوم ولی اینرا یقین داشتم که ارائه معلوماتی شما برای دانشوران دلنشین می افتد. از برگشت موءفقانه تان شادم و به شما هردو و به همه همکاران قاموس کبیر مبارکباد من تقدیم است.

با سلام به گرداننده گان پروژه ای «قاموس» .
یقینا که تکامل قاموس مسیر سالم خود را پیدا نموده و به هدف میرسد که جلسه ای بن در این مسیر را گواه میدهد . مبارک تان باد .آینده ای درخشان نصیب است . وقتی آهسته آهسته داخل سیستم های دولتی میشوید، باید توجه کنید که در محور سالم خود، خود را حفظ کنید و استقلال فکری خود را محفوظ دارید تا مورد استفاده های ابزاری قرار نگیرید. داخل کشور جهان دیگر است. بگفته ای بیدل بزرگ :
اگر چرخت نوازش کرد از مکرش مباش غافل
کمان چون تیر را در بر کشد بر خاک بنشاند

من هم به نوبه خود از زحمات اندرکاران پروژ بزرګ قاموس کبیر از تمام خواهران و برادرن بخصوص خواهر محترمه اغلی صالحه جان واصل واهب و برادر محترم قیس کبیر سپاس ګذاری مینمایم.
عمر مو ډیر شه.

خبری مسرت باری بود که امروز بروی صفحه افغان جرمن در باره قاموس کبیر دیدم وخواندم . برای خانم صالحه جان و قیس جان کبیر و دوستان دیگری که درین معرکۀ برحق و ماندگار ادبی وملی سهم گرفتند وباتلاش های دوامدارآنرا رونق افزایی بخشیدند آرزوی موفقیت های ماندگار مینمایم.
با احترام فایقه
ّّّپرفیسور خالق رشید
استاد بخش پشتو و دری پوهنتون نهرو هندوستان

تبریک و شادباد به دست اندکاران قاموس کبیرافغانستان!

اشتراک آقای قیس کبیر و صالحه جان واصل واهب،دو تن ازهیئت رهبری پروژه قاموس کبیر درانستیتوت بوتانیک بن آلمان و معرفی اهداف ومحتوا قاموس برای دانشمندان آلمانی وافغانی، یک موفقیت بزرگ شمرده میشود، و این امیدواری را خلق میکند که براثر جلب همکاری دانشمندان این انستیوت ،برای پیشبرد کار قاموس مذکور کمک های معنوی نیز صورت بگیرد.

از گزارش خانم صالحه واهب چنین استنباط میشود که زحمات متبکران قاموس کبیر بالاخره جای ومقام مناسب خود را بدست آوردنی است وآنانی که قدر چنین کار های را میدانند، از کمک در راه تکمیل آن دریغ نمیورزند. به امید موفقیت های بیشتر استادصالحه جان واهب و همکاران او در این پروژه مهم فرهنگی.

به تاریخ هشتم ماه جون 2017 ارائۀ معلوماتی (Presentation) در انستیتیوت بوتانیک پوهنتون بن درکشور جرمنی به حضور اعضای انجمن (پوهنتون های افغانستان و جرمنی) توسط صالحه واهب واصل و آقای قیس کبیر صورت گرفت. این ارائۀ معلوماتی به دعوت پروفیسور دیتمن رئیس انجمن پوهنتون های افغانی و آلمانی و جناب داکتر رفیقپور عضو هیأت مدیرۀ انجمن و همکار علمی مؤسسۀ بوتانیک پوهنتون بن و راهنمائی جناب داکتر محمد نعیم اسد رئیس اسبق پوهنتون هرات و استاد فاکولتۀ اقتصاد در کابل، فعلاً معاون انجمن مذکورسازماندهی و تنظیم گردیده بود. درین مجلس یک تعداد اعضای انجمن به شمول تعداد کثیر استادان اسبق افغانی پروفیسران آلمانی مانند پروفیسور دیتمن، پروفیسور برکلی، پروفیسور نوگه افغان شناسان، که در افغانستان در چوکات توأمیت مصروف تدریس بودند اشتراک داشتند...

خبر رو به تکمیل بودن کار قاموس کبیر افغانستان مژده خوشی است برای آنانیکه علاقه دارند نیم پُر گیلاس را ببیننتد و با پدیده ها برخورد خوشبینانه داشته باشند. خوب بخاطر دارم که وقتی دوستم اکبربارکزی پنشنهاد کار بالای یک قاموس زبان دری را به استاد هاشمیان ودوستانش کرد و استاد به این خواست جواب مثبت داد، همه این امر را غیر عملی میدانستند. اما اعلام آمادگی تیم تخنیکی پورتال افغان-جرمن آنلاین برای گذاشتن اساسات تخنیکی قاموس الکترونیک ، انسانهای مثبت نگر را به موفقیت این پروسه امیدوار ساخت وجمع کثیری به آن پیوستند. اکنون کار های تخنیکی روبه تکمیل میرود، مایه بس خوشی است. اما تکرار دو نکته را بحیث تأکید از جانب خود ضروری میدانم. نخست اینکه قاموس کبیر افغانستان را باید بحیث یک آغاز پسندیده دید وبه دست اندکاران علمی/ادبی . تخنیکی/مالی آن هزاران احسنت گفت. ٍثانیأ به قاموس کبیر افغانستان باید بحیث یک پدیدهٔ متحول و انکشاف یابنده ببینیم. پدیده ئی که در یک پروسه طولانی اصلاح وبهبود بیک سند ملی ومورد قبول همه مبدل خواهد شد. اما شهامت مبتکرین ودست اندرکاران انرا نسل های بعدی، به یقین ارج فراوان خواهند ګذاشت.

"ما به خوبی به این نکته آگاهیم که متأسفانه در کشورهای جهان سوم، تا هنوز فرهنگ اعتراف به اشتباه خود،
رائج نگشته و به جای آنکه اعتراف به کمیها و کاستیها را بخشی از تلاش در راه اصلاح کار ارزیابی کنند، از آن به
حیث وسیله جهت کم زدن کار دیگران سؤاستفاده میکنند. ما بار ها با چنین عکس العمل های منفی روبرو شده ایم، اما
بدون توجه به این کار تخریب سخیف، مصمم، به کار خود ادامه داده ایم."

"افغانستان بزرگ در حال بیداری است و ما نیز جزء ازین کاروان ایم"

Love the last statement and wish all to be in par with such trend. And in regard to the rest of the quotation, the right change and correction are always a plus and seems to be on track:

When you and yours' in the beginning were marketing " Qamoos Kabir Afghanistan " as a concept to separate and disconnect the same language of Dari and Farsi from each other due to " geographical and political " deviation of the two, the heavy resistance to validate such dancing in the vacuum was valid. And now with broader and improved version of the subject Qamoos in which currently presented as an additional/complement version on pace with today's technology to serve the need of the subject language, the accomplishment should be admired.

اظهار امتنان
گردانندگان پروژه "قاموس کبیر افغانستان" ، تشکر وامتنان مینمایند از همه همکاران ودوستانی که با نوشته های پرمحتوای خویش گزارش کارپروژه "قاموس کبیر افغانستان" را مورد توجه و ارزیابی محبت آمیز خود قرار داده اند و با ابراز نظریات سودمند وتشویق کننده به تیم کاری پروژه مذکور دلگرمی وانرژی بخشیده اند.
این نوشته های سودمند یک بار دیگرتیم کاری پروژه "قاموس کبیرافغانستان" را به این امر مطئن ومصمم ساخت که راه درستی را در پیش گرفته و هموطنان آگاه ودلبسته به فرهنگ ملی ما، بهتر به ماهیت وارزش کار ما پی برده اند و با ابراز نظریات مفید خویش دست اندرکاران پروژه قاموس کبیر را بیشتر به ادامه این راه معقول و مفید تشویق نموده اند.
از آنانی که بنابرمصروفیت های دیگر زندگی تا هنوز فرصت نیافتند تا دراین مورد ابراز نظرنمایند، نیز متشکریم، زیرا همنوائی وحمایت آنها را چه از راه ایمیل ها وپیامها وچه از راه تلیفون خوشبختانه دست یاب شده سبب تشویق ما نیزگردیده است.

به تمام دست اندرکاران سایت افغان جرمن تبریک میگوییم. مثل تمام زحمت های شما، این کار تان هم بسیار بزرگ و قابل تحسین است. خدا کند مردم ما قدرش را بدانند. خدا شما را حفظ کند.

برای تان تبریک میگوییم. خداوند اجر زحمت های تان را بدهد.

موفق باشید انشاء الله زود به پایان برسد. بسیار یک کار مهم و با اهمیت است.

سلام به گرداننده گان قاموس " کبیر" .
ممنون از سپاسگذاری تان از اینجانب . وطن مشترک ما در منجلاب سقوط وبحران پی بحران است . آنچه کرده ام برگ سبزی است از تحفه ای درویش در برابر مادر وطن . هر خدمتی باشد در حدود توانم انجام خواهم داد . من با وجود آنکه بعضأ آفتاب را ابر های بیجای از روشنی باز میدارد . خورده گیر نبوده انچه وعده داده ام رویش ایستاده ام ومنتظر امر شما هستم که امید خانم صالحه واهب واصل من را در جریان بگذارد تا همه چیز دقیق برنامه ریزی شود پیرز باشید

جناب همدم صاحب سلام بر شما!
ممنونیم از شما و از لطف شما در قسمت قاموس خود تان. تشکر میکنیم از پشتیبانی و حمایت تان. امیدواریم که هموطنان ما همچنان موجودیت این قاموس را یک موضوع مهم ادبی و فرهنگی دانسته از آن حمایت و هم استفاده نمایند.

با احترام

با عرض سلام و ادب خدمت دوست گرامی ما جناب محترم عمرزی!
احساس پاک و نیک شما در این زمینه قابل قدر است. و ما سپاس گزار شما هستیم. طوری که شما فرموده اید. ما در همین سه و یا چهار دهۀ اخیر به هر شکلی که بوده با استفاده از "فرهنگ" یا لغتنامه های طبع شدۀ ایرانی مشکل زبانی خود را حل نموده ایم اما تأسف درین جاست که در صورت پیدا نکردن کلمات سچۀ دری مجبور شده ایم از کلمات نامأنوسیکه حتی معنی جملۀ ما را لطمه میزده استفاده کنیم و هیچگاهی کسی پیدا نشده که به اصطلاح دست و آستین بر زند و اقدامی به ایجاد همچو مرجعی بکند. شاید اگر ما در داخل افغانستان میبودیم هنوز هم به این شدت متوجه این کمبود نمی شدیم زیرا نظر به تهاجمات همسایگان و هجوم لغات نامأنوس در زبان ما در اوضاع فعلی سیاسی و اجتماعی افغانستان، ما هم عادت می کردیم و یا این جبر زمان و جبر سیاست را از ناچاری می پذیرفتیم. به هر حال شکر خدا را به جا می آوریم که در اقدام چنین کار سنگین و پر ارزش حمایت و پشتیبانی شما عزیزان رد با خود داشتیم و توانستیم که حد اقل قدم نخست را بگذاریم.

با حرمت

احتراما نهایت خدمت دوست گرامی ما داکتر صاحب انصاری تقدیم است
ممنونیم از حسن نیت و احساس پاک شما در قسمت قاموس کبیر افغانستان که شما یکی از حامیان و پشتیبانان بسیار خوب این پروؤه بوده و هستید. تشویق های شما و حمایت تان از هر نگاهی که بوده سبب دلگرمی بیشتر ما در پیشبرد این کار شده که من به نمایندگی ازین تیم مبتکر و با پشتکار از شما سپاس گزاری میکنم. به امید موفقیت و سلامتی شما

سلام هاو احترامات زیاد خدمت شما جناب قاسمی صاحب میرسانیم
تشکر میکنیم از حسن نظر و لطف تان در ارتباط با کار پروژۀ قاموس کبیر افغانستان. هدف دراین کار ما از نخستین روز های کار تا امروز فقط و فقط یک خدمت ادبی و فرهنگی برای کشور و مردم ما بوده و چنین میماند. اینکه تا چه حدی مردم ما از آن استفاده خواهند توانست یا خیر ما نمی دانیم اما ما سعی نهائی خویش را می کنیم که برای شان بدرد بخور باشد. شما زنده و سلامت باشید.

مقالهء « گزارش کاری از مراحل محتلف "قاموس کبیر افغانستان"» را سرا پا مطالعه کردم و از صمیم دل، برای همه کسانی که این ابتکار را از نظر در عمل پیاده کردند، " احسنتم و جزاکم الله خیر الجزاء" گفتم. زیرا کسانی که از وقت خود هزینه می گذارند و برای حفظ فرهنگ خویش و ارمغان آن به نسل های بعدی ، کار ی را که باید اکادمی علوم افغانستان بر عهده بگیرد ، در دوران آوارگی و دوری از وطن، انجام می دهند ، جز اینکه قلبا از ایشان سپاسگزار بود و ادای احترام کرد، راه دیگری سراغ نمی شود. بناء در قدم و قلم همهء تان برکت. دست مریزاد! دیر زیید! سربلند زیید!

هر مشکل کار د کوښښ او همت په پایله کې ترلاسه کیږي، نو ځکه خو رحمان بابا ویلي دي:
«چې غوټې پسې وهې په لاس به در شي/ چا ویل چې په دریاب کې ګوهر نه شته»
د(دايرت المعارف کبیر افغانستان) د کاري ډلې ټولو محترمو غړو او د ډلې مشران ښاغلی قېس کبیر او زموږ ګرانه خور صالحه واهب واصل ته د دې لوی ملي، افغاني فرهنګي خدمت له امله د زړه له کومې مبارکۍ وړاندې کوم، تاسو ښاغلو او آغلو نه یوازې دري ژبو افغانانو لپاره ګټور کار کړی دی بلکه د هیواد دواړو ژبو پښتو او دري ته مو لوی چوپړ ترسره شوی دی.
زه یو د هغو کسانو څخه یم چې پخپل کتابتون، کمپیوټړ او زیرک مبایل کې، پښتو، فارسي، انګریزي، اردو او عربي سیندګي (قاموسونه) لرم، موږ چې کله اړ شوي یو او ایراني قاموسونو ته مو مراجعه کړي ده، له ډول ډول، مذهبي، سیاسي، لهجوي او یا نورو ستونځو سره مخ شوي یو، ځکه چې ایرانیانو د عادت له مخې په هر څه کې خپلې مذهبي، سیاسي او تاریخي نامشروع ګټې خوندي کوي، ځکه خو اصل مالومات نه وړاندې کوي. په پای کې ستاسو د لا زیاتو بریو په هیله.
په درناوي. آڅړ

عزیزان مبارک تان باشد!
کار تاریخی انجام میدهید! به اراده و عزم افغانی تان حرمت میگذارم! دست های مبارک و خسته گی ناپذیر تانرا با خلوص قلب می فشارم!
موفقیت های مزید نصیب تان باد!

زمانی که انگیزهٔ ساختن قاموس دیجیتالی دری مطرح شد، من از خوشحالی در پیراهن نمی گنجیدم آنرا اولین قدم کوچک در رهائی ازبند فرهنگی بیگانه گان میدیدم.فکر می کردم با این تعداد دانشمند که در زمینه های مختلف تحصیلات عالی دارند.خصوصاً با این همه ارتباطات سریعی که موجود است کار تکمیل قاموس شاید به یک سال نرسد.
ولی به زودی متأسفانه بر طبق قاعده و قانون جهان عقب مانده اگر مگر ها، کتره و کیانه ها، راه بندی ها شروع شد حتی گفته و شنیده شد که: «اگر مِخی به در و دیوار خانه ام نماند این سایت و قاموس را چپه می کنم!»
بدین ملحوظ انرژی زیادی در نوشته های بی لزومی صرف شد. در نوشته ها آن قدر لغت ها استعمال شد که اگر هر نفر لا اقل پانزده کلمهٔ آنرا به قاموس اضافه می کرد شاید حالا لااقل پنجهزار کلمه بیشتر میداشتیم.
با آن هم تیم کاری قاموس به منجمنت محترمه استاد صالیحه واهب واصل و انجنیر قیس کبیر و سایر اعضای تیم کاری از این کارِ ملی دست نکشیدن وبا کوشش شباروزی شان این نهال ریشه گرفت.
شاید در کار نواقصی کم و بیشی وجود داشته باشد وقتی مردم آنرا ببیند، بدون آنکه خنجری بزنند اصلاح آنرا پیشنهاد کنند، من یقین دارم که از جانب مسوولین با جبین کشاده استقبال خواهد شد.
ممکن است این قاموس از لحاظ محتواء کوچک باشد مخالفین را بخنداند ولی من متیقن استم که خوانندگان دلسوز به وطن در رشد و پویائی آن با مسؤولیت کوشش خواهد کرد. روزی این نهال درخت پر ثمری خواهد شد.

استاد عزیز خانم واصل گرامی، انجنیر صاحب قیس کبیر و دیگر بزرگواران هیت تحریر و همکار قاموس کبیر« دایرة المعارف» دیجیتالی افغانی به فرد فرد شما و هموطنان فرهنگی و فرهنگ دوست این نوید خجسته را مبارک باد گفته و زحمات فرد فرد همکاران ما قابل افتخار می باشد.
قابل تذکر می دانم که در پهلوی کار و مصروفیت شخصی یا به اصطلاح (یافتن یک لقمه نان) هر یک از همکاران بخصوص خانم واصل و قیس جان عزیز تا نیمه شبها در پی تصحیح و ازدیاد مطالب در قاموس بودند که اجر آنرا خداوند نصیب شان گردانند.
قسمی که جناب داکتر صاحب کاظم فرمودند در ابتدا این مجموعه به حیت فرهنگ لغات همچو فرهنگ«عمید» در نظر بود ولی بعد ها بخش های دیگری افزود شد که حیث دایرة المعارف را به خود گرفت.و بار دیگر با تمامی ارادت این کار سترگ را به همه مبارک گفته مرور آنرا برای دوستان تاکید می کنم.

«تصمیم شرط اول موفقیت است»، ولو هرکاری دشوار در پیش باشد.
بزرگان گفته اند:
نابرده رنج، گنج میسر نمیشود+++ مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد
نه تنها خوشحال هستم، بلکه افتخار میکنم به کسانیکه با وجود مشکلات عدیده دریک کار بزرگ و یک خدمت با ارزش فرهنگی تصمیم گرفتند و تهداب ایجاد یک قاموس را با روحیۀ ملی بنام "قاموس کبیر افغانستان" گذاشتند که نخست به شکل یک لغتنامه دیجیتال دری به دری در نظر بود، اما بعد در ظرف دوسال توانستند با زحمات شباروزی آنرا به بخش های مختلف انکشاف دهند که کاری بود بس مشکل.
من به پایه گذاران و همکاران این پروژۀ ملی، بخصوص محترمه استاد خانم صالحه واهب واصل و محترم انجنیر قیس کبیر که در راس امور قرار داشتند، موفقیت شانرا از صمیم قلب تبریک گفته و یقیین دارم این نهالی را که ایشان در زمین فرهنگ ملی افغانستان غرس کرده اند، بدست خود شان و همکاران بعدی پرورش یافته و مرحله به مرحله و روزبروز بزرگ و بزرگتر خواهد شد و شاخه های آن بهر طرف انکشاف خواهد کرد که هر شاخه حاصلی را خدمت مشتاقان علم، فرهنگ، تخنیک، طبیعت، هنر و دیگر ساحات تقدیم خواهد کرد که نسل تا نسل از آن بهره خواهند جست. خدای بزرگ میخواهم در ازای این خدمت عالی که همه دست اندرکاران این پروژۀ ملی وقت گرانبهای خود را صرف اینکار کرده و از هیچ سعی و تلاش دریغ نفرموده اند، صحت و سلامت توأم با سعادت و موفقیت های مزید نصیب کناد! با ارادت سیدعبدالله کاظم

با عرض سلام.
این حقیر می خواهم فقط دو نکته را در مورد قاموس موصوف حضور مبارک عرض کنم:
اولاً این مهم نیست که نام این قاموس حاوی و حاملِ چه پیامِ پنهان و اشکار میباشد بلکه مهم این است که نیاز های فرهنګی علاقه مندان عزیز را برطرف کند که مسلّماً با تکمیل آن رفعِ نیازمندی ها نیز تسریع خواهند شد.
دووماً ابنکه آن دسته اشخاصِ دانشمند و ورزیده و متخصص در این زمینه اګر به دلائل ګوناګون از همراهی تدوینِ این قاموس اجتناب نموده، ضمن اینکه علل و انګیزه های شان هنوز هم قابل احترام ما و خودشان میباشند، خاضعانه توصیه و تقاضا می شود که حد اقل بخاطر رفع تشنګی فرهنګی هموطنان ګرامی خویش حتی بدون افشای هویت خویش با این پروژه همکاری نمایند. هیچ التزام و تعهد وجود ندارد که آدم باید در انجام یک کار خیر هویت خویش را به رُخ دیګران بکشد، میتوان به هر طریقِ مصدر خدمت شد البته اګر خواسته باشیم.تشکر.

با تقدیم سلام و احترام به اداره سایت افغان جرمن ، گزارش کاری (قاموس کبیر افغانستان) سبب خوشی وامیدواری های زیاد من شد وبه این باورمند شدم که در برابر اراده وعزم متین با همکاری و معاونت دوستان بسیار موانع را از سر راه دور کرد بدین وسیله به محترمه صالحه واهب و محترم قیس کبیر وتمام همکارانیکه با همت عالی بدون احساس خستگی ویا تردید از انجام این وظیفه پر مسوولیت اوقات زیاد خود را گذشتانده اند تبریک و تهنیت میگویم به یقین رسالت خود را در مقابل مردم و وطن خویش انجام دادند که ماندگار به نسل های بعدی ایست ، من این موفقیت را گرم استقبال میکنم و امدوارم نسل جوان ازین زحمات شما راضی گردند ، مؤفق باشید.

قاموس کبیر افغانستان،یک یگام بزرگ دیگر در جهت صیانت فرهنگ افغانی!

با خواندن گزارش کاری مراحل پیشرفت کار قاموس کبیر افغانستان، این سخن پراهمیت شهید وطن سردار داودخان در ذهنم تداعی شد که خیلی وقت پیش از امروز گفته بود:« تصمیم ،شرط اول موفقیت است»

واقعیت همین است که مدیر مسئول پورتال افغان جرمن با تعدادی از همکاران قلمی خود،برای بسر رساندن این پروژه بزرگ ملی، یک تصمیم بزرگ گرفتند واز سنگ اندازیها،ریشخند زدنها وتمسخرکردنها وکتره زدنهای رقبای زبانی وکاری،نهراسیدندو از تصمیم خود برنگشتند و به پیش گام برداشتند.این پروژه که برای بخش های مختلف آن می باید یک انستیوت مرکب از50- 60 نفر زبان شناس وادبیات شناس وعربی دان وکمپیوتر فهم موظف میشدند،مشکلات بسیاری را بردوش همکاران معدود آن وارد نمود.دست اندرکران قاموس کبیر درجریان کار با هرمشکلی که روبرو شدند از کار خود دلسرد نشدند و با تجربه آموختند وبازهم به پیش رفتند. واینک خبر به بهره برداری سپردن این پروژه توان فرساوطاقت شکن فرهنگی را به خوانندگان خود دادند ودلهای دوستان را شادمان ساختند.

بدین مناسبت مراتب تبریکات صمیمانه خود را به دست اندرکاران این پروژه ملی وفرهنگی بخصوص خانم صالحه جان واهب منیجیر این پروژه واقای قیس کبیر که شب وروز خود را برای به ثمر رساندن این قاموس وقف کرده اند، تقدیم میکنم وتوفیق مزید شان را در این راه نیک از خداوندآرزو میکنم.

درنو د افغان لوی قاموس تدوین کوونکي ډلې ته سلامتي او خپل ملي احساسات سره د لومړني او لوی تحسین وړاندې کوم.

دا یو خوښي بخښوونکی خبر دئ، چې محترم مدیریت د پورتال سره د خپلو رسمي، شخصي او د پورتال د ادارې مهم مسوولیت په څنګ کې دغه دي لګیا دي او د دغه ارزښتناک علمي او دودیز افغان خذمت لپاره مخ په وړاندې روان دي. ما پخوا هم په ګوته کړې وه، چې دا پروژه او سر ته رسول یې البته یو معین پړاو ته، دا د یوه څو کسانو کار نه بلکه د یوه علمي ادبي مسلکي انستیتوت کار ده. بناً زه لکه یو افغان دغو زیارکښو خپلو افغانانو ته نوره اضافه انرژی، تحمل او حوصله غواړم. هیله ده په ممکن ژر زماني بهیر کښې د قاموس د اکمال مهم او ویاړمن خبر هم تر لاسه کړو.

په افغاني مینه او درنښت
ایاز

سلام و احترام خدمت همه دست اندرکاران قاموس کبیر افغان تقدیم میکنم. من یکی از لب تشنگان چنین کاری بودم که سالها روی آن فکر میکردم و حیران بودم که به کی مراجعه کنم و برای کی این پیشنهاد را بکنم که صدایم را بشنود. جای بسا تأسف است که فعلاً در خود افغانستان چنین مرجعی وجود ندارد که به آن مراجعه شود و نمیدانم که امکانات درست کردن یک لغتنامه انترنتی درین چه چقدر است و چقدر نیست. ازین سبب بی نهایت خوشحال شدم وقتی که گزارش را خواندم و خدا را شکر که تا حد بسیار زیادی پیشرفت نموده. من با شما هستم و در خدمت شما هستم و اگر کدام خدمتی در کدام بخش این لغتنامه من برای تان کرده بتوانم. حاضر هستم که انجام بدهم. شما از طریق ایملم با من به تماس شوید. ایجاد این گنج ادبی را در قدم اول خانم واصل و آقای کبیر بعد به تمام تیم قاموس و بعداً به تمام ملت افغانستان تبریک عرض میکنم . کامیاب و سرفراز باشید

پشتون الکوزی

گزارش کار پروژۀ «لغتنامۀ کبیر افغانیتان» را در فیسبوک محترمه واصل خواندم. این قدام كاريست بسا نيكو و قابل ارج گزارى بى سابقه ، خدمتيست بزرگ قابل تمجيد و سپاسگزارى همه مردم كشور عزيز ما و از همه دست اندر كارانيكه در اين عرصه زحمت گشيده اند هزار بار تشكر .

با احترام

با سلام بر شما! این که پروژه ی فرهنگ دری، پس از طی مراحل مختلف، به اهم رسیده است، در چند جهت، خوش آیند می شود. رجوع به این فرهنگ، از حجم توجه بر فرهنگ هایی می کاهد که می دانیم حتی در قطورترین ها (علامه دهخدا) از کمترین هایی نیز در شرح مشخصات و تنوع زبانی و لهجه های افغانی، عاجز است. اگر تکمیل این پروژه، شتاب گرفت، خدا کند شکل مطبوع را نیز به دست آوریم. در کل، این نمونه ی خوب و جامع، راهگشای فعالیت هایی خواهد شد که می بینیم با استفاده ی رایگان از کالای خارجی (ایرانی) هرچند بی سود نبودند، اما در سایه ی برداشت ها و ایدیالوژی، معلوم است که سستی ناشی از مفتخوری ها، اجازه نمی دهد خطوط و خصوصیات ما در حالی برجسته شوند که در واحد های سیاسی، درک متن و محتوای آن چه به نام حوزه ی فرهنگ و به اصطلاح اشتراکات، توجیه و صادر می شود، تایید می کند خالیگاه ناشی از کمبود کار فکری- فرهنگی، در گرایش ها به بیرون، به زیان ما تمام می شود.

عرض سلام به بنیان گذاران و خدائی خدمتگاران قاموس کبیر افغانستان !
من از نظر قانون رشد وتکامل بشریت ومشخصأ راهیابی نجات کشور ، به این باور بودم وهستم که افغانستان به همت فرزندان صدیق وآگاهش دوباره ساخته شده نی است . اعلام «قاموس کبیر » نمونه ای این واقعیت است که خلاف تصور اشتباه آمیز یک عده هموطنان ارجمند ما ،بخصوص صاحبنظران مجرب ما ،به حقیقت پیوست ،جاودانه شده ، ثبت تاریخ گردید.اشتباه یک عمل انسانی است که راهگشا وپخته گر است . در اینجا جا دارد تا بار دیگر از توانمندان وصاحبنظران خواهش کنم تا دست همکاری در به انجام رساندن این وظیفه ی مقدس ملی دراز نموده ، تکرار وادامه ای اشتباه را جایز نبینند وجانانه داخل عمل شوند . آنچه در دست وامکانات دارم در اختیار شما .
پیروزی تا این حد بنیانگذاران «قاموس کبیر » بخصوص خانم صالحه واهب واصل وقیس کبیر را با تیم همکار شان صمیمانه به شما وملت افغانستان تبریک گفته ، پیروزی های بیشتر شما را در زمینه آرزومینمایم واز تمام هموطنان خواهش میکنم تا از هیچ نوع همکاری در زمینه به تیم « قاموس کبیر» دریغ نکنند . این باز نمونه ای بارز وروشن یک حقیقت تاریخی است که افغانها میتوانند کار دستجعی کنند وبه کشور خود خدمت نموده ، حل مشکل نمایند . من تمام نخبگان ، صاحب نظران ، قلم به دستان وتمامی مردم کشور را برای ایجاد « جبهه ای صلح واتحاد ملی » که در روند تکاملی خود است دعوت به همکاری نموده ، بدون شک وترددید در این راه قدم بگذارند .پیروز وسر بلند باشید.

سلام ها و تبریکات قلبی خویش را خدمت شما عرض می کنم، شما واقعاً ثابت کردید که افغان و افغانستان دوست هستید و به ملت خود خدمت می کنید و نه مانند بعضی ها شب و روز را با مقالات و بگو نگو های بیفایده نمی گذرانید... سؤال من اینست که آیا کسانی که ده ها مقاله بر ضد این پروژه ملی نوشته اند، حالا چیزی هم درین باره می نویسند؟ و یا غِل خود را می گیرند...
در صورت غِل گرفتن، شخصیت سؤال برانگیز خود را به نمایش خواهند گذاشت...