اخبار روز

اروپايي ټولنې او دامریکا متحده‌ایالتونو په افغانستان کې دروان بشري کړکېچ او دښځو او نجونو پروړاندې دناعادلانه وضعیت په اړه اندېښنه ښودلې ده.

اروپايي ټولنه او امریکا وايي، په افغانستان کې دروان بشري کړکېچ او دښځو او نجونو پروړاندې دناعادلانه وضعیت په اړه اندېښنې لري. اروپايي ټولنې دپنجشنبې په ورځ پرسیمې دافغانستان دحالاتو داغېز په اړه داروپايي ټولنې دامنیت او همکارۍ سازمان دسرمنشي دراپور په ځوابي اعلامیه کې ویلي چې، په افغانستان کې دبشري وضعیت خرابېدو او په ځانګړي توګه دطالبانو له لوري دبشري او دښځو او نجونو دحقونو نقض کولو ډېر اندېښمن کړي دي. په‌ دغه اعلامیه کې راغلي، دطالبانو په سیسټماټیک ډول جنسیتي تبعیض افغان مېرمنې او افغان ټولنه له زیانمنونکې حالت سره مخ کړې ده.

اروپايي ټولنې ګواښ کړی چې دطالبانو له لوري په لویه کچه جنسیتي تبعیيض ممکن پر جنسیتي ځورونې واوړي چې، دجرمنو دنړیوالې محکمې داساسنامې له‌مخې هغه بیا دبشر پروړاندې جنایت ګڼل کېدای شي او افغانستان هم ددغې محکمې غړی هېواد دی. اروپايي ټولنې همداراز په افغانستان کې پرسولې او ثبات او له خلکو دملاتړ سربېره ویلي چې، دافغانستان وضعیت دسیمې پر هېوادونو هم اغېز لري. په ‌همدې حال کې دامریکا متحده‌ایالتو هم ویلي، بشري حقونه په ځانګړي ډول دښځو حقونه ددغه هېواد دتعامل په سر کې ځای لري.

داروپا دامنیت او همکارۍ په سازمان کې دامریکا دایمي استازولۍ هم، پر سیمې دافغانستان دحالاتو داغېز په اړه داروپايي ټولنې دامنیت او همکارۍ سازمان دسرمنشي دراپور په اړه په خپرې شوې اعلامیه کې له طالبانو غوښتي چې داقتصادي ودې، له تبعیض پرته دټولو حقونو ته ددرناوي او دنورو پروړاندې دافغان خاورې دنه کارونې په اړه پر خپلو ژمنو عمل وکړي. په ‌همدې حال یو شمېر افغان مېرمنې او نجونې بیا وايي، دطالبانو له لوري په سیسټماتیک ډول جنسیتي تبعیض ناهیلې کړې دي.

دبلخ پوهنتون دفارمسۍ ددوهم کال محصلې وږمه له آزادي راډیو سره په خبرو کې وايي، هیله یې لرله چې په افغانستان کې ددرملو جوړونې یوه فابریکه جوړه کړي، خو په افغانستان اوسني وضعیت ته په کتو ښايي دغه ارمان یې هیڅکله پوره نه ‌شي. نوموړې وايي: "زده‌ کړې زموږ انساني او اسلامي حق دی، نو ولې باید دغه حق رانه واخيستل شي، دوه کاله کېږي چې زه او زما په څېر نورې نجونې پوهنتون ته نه‌ ځو، له نړیوالې ټولنې غواړو چې په ‌دې برخه چوپ پاتې نه ‌شي څو زموږ له برخلیک سره لوبې ونه‌ شي."

دښځو دحقونو دبرخې فعاله راشده فایق بیا وايي، دطالبانو له لوري له افغان مېرمنو دحقونو اخيستل له ذهني فشارو او ځورونې پرته بل هدف نه‌شي لرلای.هغې په ‌دې اړه آزادي راډیو ته وویل: "دوی ته خو په کراتو داسې دلایل وړاندې شوي چې په قران کريم او ټولو دیني متونو کې دښځو دزده‌ کړې موضوع  روښانه شوې ده، خو دوی غواړي موږ په ذهني توګه وځپي." په ورته وخت کې دامریکا متحده‌ایالتونو هم له طالبانو غوښتي چې په افغانستان کې دبشري حقونو وضعیت ته پام وکړي. دامریکا داستازو جرګې دبشري حقونو کمېسیون په خپله وېب‌پاڼه کې لیکلي چې، د ۲۰۲۱م کال له اګست میاشتې راهیسې دطالبانو په واکمنۍ کې په افغانستان کې دښځو وضعیت دپام وړ خراب شوی.