 فهرست اخبار |
| دننګرهار له اچین ولسوالۍ دامریکايي ځواکونو وتلو سره اندېښنې |
| منبع : طلوع نیوز | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
دهېواد په ختیځ کې دملي اردو چارواکي وايي، داچین ولسوالۍ دمامند درې بېز چې کالونو راهسې امریکايي ځانګړي ځواګونه په کې میشت وو، خو اوس دغه ځواکونه له یادې اډې وتلي.
 یاده اډه اوس مهال افغان ځواکونو ته سپارل شوې ده. دملي اردو افسران وايي، طالبان پرمختللې وسلې ددوی پروړاندې کاروي بخوا دسیمې خلک امنیت خرابیدو په تړاو اندېښنې لري. دننګرهار اچین ولسوالۍ دمامند دره کې نظامي بېز چې دوه نیم کاله وړاندې دامریکايي ځواګونو لخوا دداعش ځپلو په موخه جوړ شوی و چې شاوخوا یو نیم سل په پرمختللو وسلو سمبال امریکايي سرتېري په کې مېشت وو، خو دمامنددرې بیز دپنځه میاشتو راهسې افغان ځواکونو ته سپارل شوی دی.
د ۲۰۱ سیلاب قول اردو افسر، بریدمل عبیدالله وايي:«کله چې امریکایان دلته و، دوی ډېر وسایل درلودل، کشفي ارګان یې و، پرمختللي وسلې یې وې، بې پیلوټه الوتکې وې، داعش له منځه ولاړ، خو اوس هم موږ شته امکاناتو سره نه پرېږدو چې داعش سر پورته کړ، موږ یې پروړاندې ولاړ یوو.»
دننګرهار اچین ولسوالۍ مامند دره دداعش ډلې لوي مرکز وه خو دیادې ډلې دله مینځه تلو سره شاوخوا سیمې دطالبانو لاسته ولوېدلي دي. هغه کسان چې دامریکايي ځواکونو سره دندې لرلې هغوي ترڅنګ دملي اردو ځواګونه هم ورځ په تیریدو سره ددغه بیز ته څیرمه دطالبانو له فعالیتونو اندېښمن دي. دملي اردو افسر، لطف الرحمان څرګندوي:«دښمن له لیري اندازونه کوي، او په بېلابیلو وسلو سره پر موږ برید کوي، لکه شارتکي وسلې دي، ماینونه خښوي.»
دسیمې اوسیدوونکی او امریکايي ځواګونو همکار، سجاد زیاتوي:«خطر زیات دی، حالات خرابوي، او تشویش ډېر دی، غواړو چې زمینه برابره شي، دلته وظیفه نشته.» افغان امنیتي ځواګونه وايي چې طالبانو دبریدونو پرمهال په دغه سیمه کې پرمختللې وسلې کاروي خو دننګرهار والي وايي، دامریکايي ځواګونو وتلو سره داچین ولسوالۍ امنیتي وضعیت ډاډمن ښي .
دننګرهار والي، ضیالحق امرخیل په دې اړه وايي:«اچین ولسوالۍ کې زموږ ملي امنیتي ځواکونه او پاڅونکوونکي دي، ددوی په هلو ځلو داچین امنیت تامین دی، او ددوی په همکارۍ امنیت تامین دی.» خو دمامند بېز ته په ننوتلو سره مونږ ته ویل شول دا ویره شته چې طالبان دغه بیز دخپلو راکیټي بریدونو لاندې راولي. دمامنددرې بیز دډیورنډ ګرښې ته څیرمه پروت دی. دولسي پاڅونوالو پرته افغان ځواګونه له دې بیز څخه تر ډیورنډ فرضي ګرښې پورې امنیتي پوستې نه لري او دطالبانو پرمخ لارې پرانیستې دي.
|
| |
| فهرست اخبار |
| صالح: اعتماد به طالبان اشتباه مرگبار است |
| منبع : ایندیپندنت | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
معاون اول ریاست جمهوری افغانستان می گوید، ماموریت امریکا در کشورش پایان نیافته است.
امرالله صالح، معاون اول رئیس جمهوری افغانستان، از آنچه «سازش چشمگیر امریکا با طالبان» خوانده است، انتقاد کرد و گفت که ماموریت ایالات متحده که ۲۰ سال پیش در افغانستان آغاز شد، تاکنون تکمیل نشده است. امریکا نیرو های خود در افغانستان را به دو هزار و ۵۰۰ نفر کاهش داده و متعهد شده است که تا ماه مه سال جاری میلادی، تمام سربازانش را از افغانستان خارج کند و به طولانی ترین جنگ در تاریخ معاصر خود پایان دهد.
معاون اول رئیس جمهوری افغانستان به خبرگزاری بیبیسی گفت که امریکا با دادن امتیازات فراوان به طالبان مرتکب اشتباه شده است. امریکا و طالبان در غیاب دولت افغانستان، دو سال پیش مذاکراتی را شروع کردند که به توافق صلح دوحه انجامید. بر اساس این توافق، تمام سربازان امریکایی باید تا چهار ماه آینده از افغانستان خارج شوند و طالبان نیز باید تمام روابط خود با گروه های تروریستی مانند القاعده را قطع کند.
آقای صالح می گوید که خروج نیرو های امریکایی خطر افزایش خشونت و بی ثباتی بیشتر در افغانستان را به دنبال دارد. تنها از زمانی که اشرف غنی در سال ۲۰۱۴ به ریاست جمهوری رسید، بیش از ۴۰ هزار نیروی امنیتی افغانستان قربانی جنگ در این کشور بودهاند در حالی که کل تلفات سربازان امریکایی در ۲۰ سال گذشته، دو هزار و ۴۰۰ نفر بوده و یک سال است که هیچ سرباز امریکایی در افغانستان کشته نشده است.
بر اساس توافق طالبان با امریکا، پنج هزار زندانی این شورشیان از زندان های دولت افغانستان آزاد شدند و مذاکرات صلح بینالافغانی هم در دوحه آغاز شد. این مذاکرات اکنون در مرحله دوم قرار دارد و دو طرف به زودی بر سر تقسیم قدرت مذاکره خواهند کرد، اما آقای صالح می گوید: «من به عنوان یک دوست و متحد به امریکا میگویم که اعتماد به طالبان بدون در نظر گرفتن یک سیستم نظارتی، اشتباهی مرگبار خواهد بود.» او هشدار داده است که طالبان رابطه خود با القاعده را قطع نکرده است و نیرو های القاعده در درون طالبان ریشه دوانیده اند.
|
| |
| فهرست اخبار |
| تېرو نهو میاشتو کې افغانستان کې ۷۶ زره جزايي قضیې څېړل شوې |
| منبع : د امریکا غږ | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
دافغانستان دسترې محکمې چارواکي وايي چې قضائيه قوې د ۱۳۹۹ مالي کال په لومړیو نهو میاشتو کې ۷۶۲۰۰ جزايي قضیې څیړلي دي.
 افغانستان دسترې محکمې دحقوقي او قضايي مطالعاتو رئيس او ویاند احمد فهیم قویم امریکا غږ ته وویل چې دیادو قضیو له شمېرې ۶۶۶۶۶ یې په ۱۳۹۹ کې سترې محکمې ته سپارل شوي او څه باندې ۹۵۰۰یې نور یې د ۱۳۹۸ مالي کال څخه پاتې وې. هغه وویل: "د ۶۱۷۱۷ قضیو په تړاو حکمونه صادر شوي چې دا قضیې یوازې جزايي برخه رانغاړي او ډولونه یې دقتل، غلا، اخلاقي جرمونو، جنسي تیريو، اختلاس، بډې، اختطاف، دانسان قاچاق، ددولتي ملکیتونو غصب، له ښځو سره دتاوتریخوالي، داداري فساد قضیې، ددرنو جرمنو داداري فساد قضیې، دمخدره موادو قاچاق، دښځو پېرودل او پلورل او دطلاق قضیې دي."
ښاغلي قویم زیاته کړه چې ۴۲۳۹ قضیې د تحقیقاتو په چارو او دجرم په کشف کې دنیمګړتیاو له امله بېرته اړوندو ادارو ته مستردې شوې دي. دافغانستان دسترې محکمې دغه چارواکي په یادو قضیو کې دمجرم یا بريالذمه پېژندل شویو کسانو شمېر څرګند نکړ خو وې ویل چې په دې اړه او دمدني او سوداګریزو چارو په ګډون دنورو برخو دقضیو دتوحید په تړاو کار دوام لري او بشپړ جزئيات به وروسته له رسنیو سره شریک شي. دافغانستان دحقوقپوهانو دټولنې مرستیال عبدالسبحان مصباح په دې موده کې دسترې محکمې له خوا په دغه شمیر دجزايي قضیو څیړل یو مثبت ګام ګڼي او وايي چې دا پرقضائیه قوې باندې دخلکو دباور دزیاتېدو ښکارندويي کوي. خو ښاغلي مصباح دافغانستان په قضايي سکتور کې دیو لړ جدي ستونزو یادونه وکړه او وې ویل: "فساد لاهم شتون لري، مدیریتي ستنونزې شته دي، دفهم له لحاظه تراوسه هم زموږ ځینې قاضیان ستونزې لري، په لرې پرتو سیمو کې (عدالت ته) دخلکو لاسرسی لاهم کم دی، شفافیت کې لا هم ستونزې شته دي..."
ښاغلي مصباح دقضائيه قوې اړوند قوانینو او مقرراتو کې اصلاحات، په دغه سکتور کې له اداري فساد سره جدي مبارزه او له دندو څخه دمفسدو کسانو لرې کول، قضایاو دزوړ مدیریتي سیستم برېښنايي کول، دقاضیانو دظرفیتونو لوړول او دقضیو دکمیت ترڅنګ پرکیفیت باندې پاملرنه هغه موارد یاد کړل چې پر وینا یې لاهم زیات کار ته اړتیا لري.
|
| |
| فهرست اخبار |
| دترکیې پوهنې بنسټ ۴۰۰ افغان زده کوونکو ته بورسونه ورکړل |
| منبع : د آزادی رادیو | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
 په افغانستان دترکیې دپوهنې بنسټ ۴۰۰ افغان زده کوونکو ته دلوړو زده کړو بورسونه ورکړل.
19 کلن برکت الله چې ددغې بورس له لارې ترکیې دانجنیرۍ رشته کې دزده کړو لپاره روان دی، وایي، دا دافغان ځوانانو دزده کړو او تعلیم په برخه کې ګټور ګام دی. هغه وویل: "دا به انشاءالله چې په راتلونکي کې دافغان ځوانانو لپاره ګټور تمام شي او وبه کړای شي چې په بېلابېلو برخو کې خپل هېواد ته خدمت وکړي." برکت الله وايي، له یو لړ امتحانونو وروسته دغه بورس ته بریالی شوی.
19 کلنه مرجان هم دترکیې دپوهنې بنسټ ددغو ورکړل شویو بورسونو له زده کوونکو ده. مرجان وایي، هیله یې دا ده چې له زده کړو وروسته بېرته هېواد ته راستنه شي هو دخپلو خکلو خدمت وکړي. هغه زیاته کړه: "زما هیله دا ده چې په ترکیه کې له زده کړو وروسته خپل هېواد ته راستنه شم، دلته هم ددغه شان زده کړو زمینه برابره کړو او بالاخره خپل خلکو او هېواد ته دخدمت جوګه شم."
مرجان له ترکیې غواړي، چې په راتلونکي کې نورو افغان ځوانانو ته هم دلوړو زده کړو په برخه کې ورته فرصتونه برابر کړي. په افغانستان کې دترکیې دپوهنې بنسټ دنشراتو او عامه پوهاوي مسوول رضا پارسا آزادي راډیو ته وویل، چې ددغه بنسټ هدف دا دی چې افغان زده کوونکو ته دلوړو زده کړو زمینه برابره کړي. پارسا زياتوي: "دترکیې دپوهنې بنسټ یوه ژمنه دا ده چې افغان زده کوونکو لپارت دلوړو زده کړو زمینه برابره کړي، دهمدې لپاره یې دغو افغان زده کوونکو ته بورسونه ورکړي او همدا یې هدف دی چې دوی په ښه کیفیت زده کړې وکړي."
ښاغلی پارسا وايي، ددغو څلور سوو بورسونو اتیا سلنه لګښت دترکیې دولت ورکوي او پاتې نور لګښت افغانان زده کوونکي پرې کړي. دښاغلي پارسا په خبره، دغه ورکړل شوي بورسونه دافغان - ترک ښوونځیو زده کوونکو او نورو افغان ځوانانو ته ورکړل شوي دي.
په افغانستان کې دترکیې دپوهنې بنسټ په خبره، یادې بورسیې په بېلابېلو رشتو لکه طب، انجنیري، کمپیوټر ساینس، نړیوالې اړیکې، حقوق، اداره او منجمنت او نورو رشتو کې ورکول شوي دي. هڅه مو وکړه، دافغانستان دلوړو زده کړو وزارت نظر هم ولرو دا خو د دغه وزارت ویاند او نور چارواکو زموږ پوښتنو ته ځواب ونه وایه. دا په داسې حال کې ده، چې دا مهال ګڼ شمېر نور افغان محصلین هم دترکیې په ګډون په هند، پاکستان، امریکا، چین، روسیې او ګڼو نورو هېوادونو کې دبورسونو له لارې په لوړو زده کړو بوخت دي.
|
| |
| فهرست اخبار |
| استقرار هزاران نظامی در واشنگتن، آمادگی برای مراسم تحلیف بایدن |
| منبع : صدای امریکا | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
در حالی که چهار روز دیگر به مراسم تحلیف جو بایدن، رئیس جمهور منتخب امریکا باقی مانده است، تدابیر امنیتی شدید در واشنگتن اتخاذ شده و قرار است تا ۲۱ هزار نظامی در این شهر مستقر شوند.
 به دنبال هجوم خشونت بار هفتهٔ گذشته بر مقر کانگرس ایالات متحده، انتظار می رود مراسم تحلیف آقای بایدن عاری از ازدحام معمول باشد. با وجود هشدار ها از خشونت های بیشتر، مقامات امنیتی می گویند که مطمین هستند امنیت این رویداد مهم و تاریخی را تامین می کنند.
گارد ملی ایالات متحده گفته است که نزدیک به ۷۰۰۰ تن از نیرو های خویش را از پیش در واشنگتن مستقر ساخته است و قرار است در مجموع ۲۱ هزار نفر برای تامین امنیت در این شهر موظف شوند. در کنار گارد ملی، نیرو های پولیس و حکومت فدرال نیز در تامین امنیت کمک خواهند کرد. گارد ملی برای تامین امنیت مراسم تحلیف دونالد ترمپ، چهار سال پیش، هشت هزار سرباز را در واشنگتن مستقر کرده بود.
تدابیر امنیتی در حالی اتخاذ می شود که اداره تحقیقات فدرال (FBI) از تظاهرات مسلحانه در واشنگتن و ۵۰ ایالت هشدار داده است. این اداره گفته است که تظاهرات ممکن سر از هفتهٔ جاری آغاز گردد. در حدود یک هفته پیش، حامیان رئیس جمهور ترمپ بر مقر کانگرس یورش بردند، رخدادی که در آن به شمول یک افسر پولیس پنج نفر جان باختند.
با وجود آنکه دونالد ترمپ، رئیس جمهور ایالات متحده گفته است که در مراسم تحلیف جو بایدن اشتراک نخواهد کرد، مایک پنس، معاوناش در این محفل حضور خواهد داشت. آقای پنس گفته است که ادارهٔ ترمپ به انتقال با نظم قدرت به اداره بایدن متعهد است.
|
| |
| فهرست اخبار |
| کاهش نیرو های امریکایی از افغانستان، ترمپ: جنگ بی پایان خاتمه می یابد |
| منبع : رادیو آزادی | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
 رئیس جمهور ترمپ که تنها ۵ روز به پایان کارش باقی مانده است، میگوید که نیرو های امریکایی در افغانستان به سطح بسیار پایین کاهش یافته است.
دونالد ترمپ بار دیگر تاکید می کند که "جنگ بی پایان" خاتمه می یابد. رئیس جمهور ترمپ در ماه سپتمبر گفته بود تا ۱۵ ماه جنوری ۲۰۲۱ تعداد نیرو هایش را به دونیم هزار تن کاهش می دهد. کانگرس امریکا در ماه جاری میلادی هنگام تصویب لایحه دفاعی گفته بود، منابع مالی برای کاهش ۴ هزار سرباز امریکایی تا زمانی که سرپرست وزارت دفاع امریکا در مورد خطرات و تاثیرات خروج سربازان امریکایی معلومات ارایه نکند، مسدود خواهد بود.
یکی از موارد مهم امضای موافقت نامه صلح میان امریکا و طالبان در ۲۹ فبروری سال گذشته میلادی در دوحه خروج کامل نیرو های امریکایی از افغانستان بود. بر اساس این موافقت نامه، نیرو های امریکایی باید تا ماه می سال جاری میلادی با ضمانت امنیتی طالبان از افغانستان خارج شوند و تاخیر در این روند توافق با طالبان را زیان می رساند.
هرچند مقامات افغانستان در مورد اظهارات تازه رئیس جمهور ترمپ ابراز نظر نکردهاند، اما محمد اشرف غنی رئیس جمهور کشور در مصاحبهای با سیانان گفته است، امریکا در هر زمان می تواند نیرو هایش را از افغانستان بیرون کند.  در عین حال، رئیس جمهور غنی گفته است امریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان با حکومت این کشور مشوره کند. به گفته وی خروج این نیرو ها باید بر اساس یک طرزالعمل مشخص صورت گیرد.
هرچند مقامات حکومت افغانستان در این مورد تاکنون رسماً اظهار نظر نکردهاند، اما سانی لگیت، سخنگوی ناتو در افغانستان در پاسخ به پیام خبرنگار رادیو آزادی گفت، حالا آنان برای گفتن چیزی ندارند و در انتظار فیصله پنتاگون هستند.
پیش از این، هنگام امضای موافقت نامه صلح میان امریکا و طالبان ینس ستولتنبرگ سرمنشی ناتو در مورد خروج نیرو های امریکایی از افغانستان به رادیو آزادی گفته بود که با تفاهم با مقامات امریکایی، ناتو نیز نیرو هایش را بطور مسوولانه از افغانستان بیرون می کند.
|
| |
| فهرست اخبار |
| دبهاوالدین ولد خانقاه او دابو ریحان البیروني مقبره بیارغیږي |
| منبع : د آزادی رادیو | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
 دافغانستان داطلاعاتو او فرهنګ وزارت پلان لري چې دمولانا جلال الدین محمد بلخي پلار، بهاوالدین ولد خانقاه په بلخ او دابوریحان البیروني مقبره په غزني ولایت کې بیا ورغوي.
دبلخ له مرکزه په ۲۰ کیلو مترۍ کې موقعیت لرونکې ودانۍ کې لا هم دمغلو دوخت ځیني نښې نښانې ښکاري، خو دبیارغېدو لپاره یې تراوسه څه نه دي شوي. خو اوس دافغانستان داطلاعاتو او فرهنګ وزارت پریکړه کړې چې یاده تاریخي خانقاه او دغزني ولایت ختیځ کې دابوریحان البیروني مقبره بیا ورغوي.
ددې وزارت نشراتي معین عبدالمنان شیوا شرق وايي: "زموږ ژمنه جدي ده. تخنیکي کار پیل شوی. موږ به ډېر ژر په بلخ کې دبهاوالدین ولد خانقاه، په غزني کې دالبیروني مقبره، په هرات کې دامیرعلي شیرنوايي او ګوهرشاد بیګم مقبرې بیا ورغوو او ډېر ژر به یې دپرانېستې غونډه ونیسو."
 دښاغلي شیوا په خبره دخانقاه ترڅنګ به یو جومات، موزیم، دفرهنګي برنامو لپاره یو تالار او دسماع نڅا لپاره یوه خونه جوړه شي او ددې خانقاه په میوزیم کې به دمولانا بلخ اړوند ټول آثار ساتل کېږي. مولانا جلال الدین محمد بلخي په اتمه پیړۍ کې ددري ژبې نامتو شاعر دی چې شعرونه یې په ټوله نړۍ کې شهرت لري. خواجه محمد ابراهیم احراري چې له تېرو ۱۵کلونو راهیسې دمولانا شعرونه دسنتي سندرو په چوکاټ کې وایي.
نوموړي دمولانا په اړه داسې وویل: "مولانا یو لوی شاعر چې دتصوف او عرفان په نړۍ کې لوی نوم لري، دمولانا شعرونه دمذهب په پام کې نیولو پرته په ټول انسانیت کې نفوذ لري، په ځانګړي ډول دمولانا، مصنوي او معنوي دوه نامتو آثار چې په نړۍ کې عاشقانه او عارفانه آثارو باندې یې اثر ډېر دی."
دمولانا بلخي دپلار خانقاه له بیارغونې سره به دختیځ مشهور ستور پیژندونکی ابوریحان البیروني قبر هم له سره ورغول شي. داطلاعاتو او فرهنګ وزارت دچارواکو په وینا هڅه دا ده چې دسلطان محمود په اړه دابوریحان ټولې یادونې داسلامي میناتورۍ په چوکات کې نقاشې شي.
 له دې سره هم مهاله شاعر او په تاریخي برخه کې لیکوال او ژورنالېست سنګر نیازی دحکومت دغه ګام ستایي، خو ټینګار کوي چې باید دغه لړۍ دوام پیدا کړي. دی وايي: "حکومت له دې ګام سره غواړي خپل تاریخ راژوندی کړي، دا ښه ګام دی، هغه ملتونه چې خپل تاریخي ابداتو لپاره هلې ځلې ونه کړي مړه ملتونه دي، دغه لړۍ له پخوا روانه وه، هیله مو دا ده چې همداسې دوام پیدا کړي."
اته کاله وړاندې، دترکیې حکومت دمولانا بلخي دپلار خانقاه دبیارغونې ژمنه وکړه، خو داطلاعاتو او فرهنګ وزارت وايي چې تردې دمه دترکیې له خوا کوم اقدام نه دی شوی. دافغانستان داطلاعاتو او فرهنګ وزارت درسمي شمېرو له مخې په ټول هېواد کې شااوخوا ۷۰۰۰ تاریخي اثار ثبت دي. ددې وزارت دچارواکو په وینا تېر لمریز کال کې ۱۳۰ لرغونې ابدات رغول شوي چې سږکال به شااوخوا ۱۰۰ نور ورغول شي.
|
| |
| فهرست اخبار |
| دافغان ماشومانو لپاره دطبیعي علومو دترویجولو نوې هڅه |
| منبع : د امریکا غږ | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
 دافغان ستورپوهنې ټولنه دماشومانو دادبیاتو بډاینې او دطبیعي علومو دترویج لپاره دداستان لیکلو سیالي جوړوي.
ددغې ټولنې غړي وايي، دا لومړی ځل دی چې په افغانستان کې لیکوالان، ماشومانو لپاره پرساینسي مضمونونو داستان لیکلو ته سره سیالي کوي. دافغان ستور پوهنې ټولنې یو غړی ساینس پوه فهیم سپین غر په دې اړه نن جمعه جنوري ۱۵ (مرغومی۲۶) امریکا غږ ته وویل: "له دې سیالۍ لویه موخه دا ده چې افغانستان دساینس په برخې کې د مصرفي حالت نه تولیدي حالت خوا حرکت وکړي. ددې سیالۍ یوه بله ګټه به دا وي چې دټولنې پام ساینسي مضوعاتو ته واړول شي." دافغان ستورپوهنې ټولنې دمعلوماتو پر بنسټ دغه سیالۍ راتلونکې فبرورۍ میاشت کې ترسره کیږي.
- ماشومانو ته دداستان لیکلو سیالۍ کې تنکي ځوانان، ځوانان او پاخه لیکلوالان ګډون کولی شي.
- داستان باید پرطبیعي علومو لیکل شوی وي او دافغاني فرهنګ ځانګړېنې پکې ونغاړل شي.
- داستان باید علمي ډیالوګونه ولري او ماشومان طبیعي علومو په ځانګړې توګه ستورپوهنې برخې ته وهڅوي.
 دافغان ستورپوهنې ټولنه له راټول شویو داستانونو نه پینځه غوره ټاکي او په پای کې ورنه د ۵ دقیقیو پورې انیمیشنونه جوړوي. دیادو پینځو داستانونو نه یو تر ټولو غوړه دټاکنو پلاوي له خوا ټاکل کیږي او لیکوال به یې لس زره نقدي جایزه ترلاسه کړي.
دافغانستان په شان یو جنګ ځپلي هېواد ته چې دنظام تر ټولو لوی لومړیتوب یې دسولې راوستل دي دا ښايي دساینس دترویج لپاره یو ښه زیری اوسي. دغه هېواد کې دلیک او لوست فرهنګ په وروستیو کلونو کې ددوه لسیزو پخوا په پرتله دپام وړ توپیر کړی. په دې برخې کې بیا ماشومانو لپاره لیکنې محدوې دي خو دا چې دطبیعي علومو په اړه داستان لیکل او له هغه انیمیشنونه جوړل به دوی څومره وهڅوي دا به وخت ثابته کړي.
|
| |
| فهرست اخبار |
| تاکید ترامپ بر تعهد به «توقف جنگ های بی پایان» |
| منبع : ایندیپندنت | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
 هدف ترامپ کاهش تعداد نیرو های نظامی آمریكا در افغانستان به حدود ۲۵۰۰ نفر است.
در حالی که كمتر از یك هفته به پایان دوره مسئولیت دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده باقی مانده است، وی با تأکید دوباره بر تعهد خود بر کاهش تعداد نیرو های نظامی امریکایی در افغانستان، عراق و سوریه به پایین ترین حد ممکن گفت، او «همیشه متعهد به توقف جنگ های بی پایان خواهد بود.» او گفت: «تعداد نیرو های نظامی ایالات متحده در افغانستان در کمترین حد خود در ۱۹ سال گذشته قرار دارند. هم چنین، عراق و سوریه نیز در پایین ترین نقطه طی سال های گذشته قرار دارند.»
ترامپ با اشاره به نوسازی ارتش و بودجه نظامی افزود: «بازسازی ارتش و حمایت از مردان و زنان شجاع یونیفورم پوش افتخار بزرگی است. ۲٫۵ تریلیون دلار در این امر سرمایه گذاری شد، از جمله در تجهیزات جدید زیبا، همه ساخته شده در ایالات متحده آمریکا.»
هدف ترامپ رساندن تعداد نیرو های نظامی امریكا در افغانستان به حدود ۲۵۰۰ نفر تا روز جمعه است. وزارت دفاع امریکا پیشتر گفته بود به رغم تصویب قانونی در کنگره برای ارزیابی خطرات ناشی از ترک سریع افغانستان، روند خروج نیروهای امریکایی از این کشور متوقف نشده است.
اطلاعیه ترامپ روز پنج شنبه (به وقت محلی) در وب سایت رسمی کاخ سفید منتشر شد. دونالد ترامپ که معمولاً نظراتش را در شبکه های اجتماعی بیان می کرد، با بسته شدن حساب های کاربریاش در توییتر، جایی که میلیون ها دنبال کننده داشت، در روز های اخیر از حساب های کاربری کاخ سفید استفاده می کند.
|
| |
| فهرست اخبار |
| نیویارک تایمز به نقل از پومپیو: ایران برای القاعده یک افغانستان جدید است |
| منبع : رادیو آزادی | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
 نیویارک تایمزروزنامه نیویارک تایمز مقاله را دربارهٔ سخنان مایک پامپیو وزیرخارجۀ امریکا در مورد حضور جنگجویان شبکه القاعده در ایران به نشر رسانده است. در مقاله به نقل از مایک پامپیو آمده که ایران اکنون برای جنگجویان شبکۀ القاعده «یک افغانستان جدید» است.
در مقاله می خوانیم که روابط میان شبکهٔ القاعده و تهران در ارتباط به مبارزه با تروریزم مغلق تر از آنچه است که دیگران در مورد آن فکر می کنند. پامپیو این سخنان را در نشنل پرس کلب در واشنگتن گفته است. او افزوده که القاعده و ایران در ارتباط به تروریزم و نفرت افگنی شریکانی هم اند. پامپیو در این کنفرانس خبری به سؤالات خبرنگاران پاسخ نداد و نه هم کدام اسناد و شواهد ارائه کرد. روزنامۀ نیویارک تایمز در ادامۀ مقاله از قول محمد جواد ظریف وزیرخارجۀ ایران در ارتباط به این ادعای وزیرخارجۀ امریکا گفته که با کمال تأسف مایک پامپیو دورهٔ کارش را با دروغ های جنگ افروزانه پایان می دهد.
روزنامه گاردین هم در مقالهٔ به همین موضوع پرداخته است. گاردین در این مقاله می نویسد که هدف مایک پامپیو ایجاد اختلاف میان تهران و اداره جدید ایالات متحده به رهبری جو بایدن در رابطه با موافقتنامۀ هستهیی سال ۲۰۱۵ میلادی میان قدرت های جهان و ایران است.
در ادامه آمده که مشاوران جو بایدن رئیس جمهور منتخب امریکا هم به این موضوع باور دارند که اداره ترمپ کوشش می کند که برای ادارۀ جدید امریکا مشکلات ایجاد کنند. دانیل بایمن استاد پوهنتون جورج تاوون و آگاه مبارزه با تروریزم به گاردین گفته که القاعده در سال های ۱۹۹۰ میلادی در افغانستان کمپ های آموزش نظامی داشته و فعالیت آن خیلی استراتیژیک بود. اما به گفتهٔ وی سند و شواهدی وجود ندارد که القاعده مانند افغانستان در ایران فعالیت داشته باشد.
نشریۀ انفو مایگرینت در مقالۀ درباره اخراج یک گروه ۲۶ نفری افغانان مهاجر از جرمنی به کابل که درخواست پناهندگی آن ها رد شده، به نشر رسانده است. این گروه چهارشنبه (۲۴ جدی) وارد کابل شد. در این مقاله می خوانیم که جرمنی اعزام افغانان مهاجر را از ماه گذشته به این سو، از سر گرفته است. این پروسه به خاطر همه گیری ویروس کرونا تعلیق شده بود. در مطلب آمده که این ۳۵ مین پرواز بازگشتی افغانان مهاجر به افغانستان از سال ۲۰۱۶ میلادی به این سو است.
|
| |
| فهرست اخبار |
| جنوبي ولایتونوکې تر۱ میلیون زیات ماشومان واکسین نه پاتې کېږي |
| منبع : تاند | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
 جنوبي ولایتونو لپاره دپوليو پرضد دبېړنیو اقداماتو دمرکز مشر ډاکتر عبدالقیوم پخلا وایي په دې ولایتونو کې له واکسین څخه دیو ميلیون ماشومانو پاتې کېدل لاهم دوی ته لوی ګواښ دی.
پخلا زیاتوي دکندهار ترڅنګ په هلمند، زابل او اروزګان ولایتونو کې له پنځو کلونو دکم عمر ماشومانو شمېر ۱.۷ميلیونه دی چې ۱.۱ ميلیون يې له تېرو ۳۱ میاشتو راهیسې واکسین نه بې برخې دي. نوموړی وويل، همدا لامل دی چې په ۲۰۲۰م کال کې دپولیو پېښې هم زیاتې شوې دي.
دوی زیاتوي په دې برخه کې دښځینه کارکونکو حضور ترټولو غوره حل لار ده چي په پایله کې يې ډیرو ماشومانو ته د ګوزڼ ضد واکسین رسیدلی دی. بل لورته دکندهار ښار اوسیدونکي وايې چې تېر میلادي کال دګوزڼ پېښې ترډيره په هغه کورنیو کې رامنځ ته شوي چې خپلو ماشومانو ته يې له واکسین ورکولو انکار کړی وو.
دیادولو ده چې په افغانستان کې تېرکال دپولیو ۲۱ پېښې ثبت شوې دي چې ۱۵ یې سوېل او ۶ یې ختیځو ولایتونو کې دي. اندېښنه دا ده چې دافغانستان سوېلي ولایتونو کې دپولیو ویروس خپرېږي او وېره شته چې که راتلونکې میاشتې دغه سیمه کې دپولیو ضد کمپاین ونه شي، نو ډېر ماشومان به دپولیو ښکار شي.
|
| |
| فهرست اخبار |
| جایگاه افغانستان در اتصال منطقه یی برجسته تر می شود |
| منبع : باختر | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
بحث اتصال منطقه یی که شامل ابعاد اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و انرژی است، امروز به عنوان یکی از عوامل اساسی توسعۀ کشور های منطقه مطرح شده است. افغانستان به عنوان چهارراه آسیا، از نقش و جایگاه خاصی در اتصال منطقه یی برخوردار است. مفسر آژانس باختر این موضوع را به بررسی گرفته است و می نگارد: دیروز برای افغانستان و ترکمنستان به عنوان دو کشور همسایه و برادر، یک روز تاریخی بود. سه پروژۀ بزرگ افتتاح شد و رئیسان جمهور افغانستان و ترکمنستان در مراسم افتتاح این پروژه ها به گونۀ آنلاین صحبت کردند.
 پروژۀ اول، خط آهن آقینه – اندخوی است که ۳۰ کیلومتر طول دارد و ۲۴ کیلومتر آن خط آهن اصلی و شش کیلو متر دیگر آن خطوط فرعی در سب ستیشن اندخوی است. پروژۀ دوم، سیم برق کرکی – اندخوی – پلخمری است. پروژۀ سوم، فایبرنوری است که از طریق آن ۲۵۰۰ میگابایت انترنت به هرات و ولایات دیگر انتقال خواهد شد. این سه پروژه از چندین بعد برای افغانستان و هم چنان ترکمنستان حایز اهمیت است. نخست این که تمدید خط آهن آقینه – اندخوی روند انتقال کالاهای تجاری میان دو کشور را تقویت می کند، سیم برق برای چند شهر و روستای افغانستان برق فراهم می کند و فایبرنوری هم دسترسی هراتیان و باشندگان شهر های هم جوار آن ، به انترنت ارزان و سریع تسهیل می کند.
دوم این که با افتتاح این سه پروژهٔ زیربنایی برای تعداد زیادی از جوانان زمینۀ کار فراهم می شود. سوم این که در زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردمی که از این سه پروژه به گونه یی سود خواهند برد، یک تحول همه جانبه رونما خواهد شد. اما آن چه که اهمیت اش در درازمدت، فراتر و مهمتر از این سه بعد است، این است که با افتتاح این سه پروژه ، گام عملی دیگری در راستای اتصال منطقه یی برداشته شد.
با افتتاح این سه پروژه افغانستان و ترکمنستان ارادۀ قوی شان را به خاطر تقویت مناسبات حسن همجواری و همزیستی مسالمت آمیز نشان دادند. افغانستان خواهان مناسبات حسنه با همۀ همسایگانش است. کشور های همسایه در اولین حلقۀ سیاست خارجی رئیس جمهوری افغانستان قرار دارد. ترکمنستان به عنوان کشوری که سیاست بی طرفی را انتخاب کرده است، همواره با افغانستان مناسبات حسن همجواری داشته است. افتتاح این سه پروژه نشان داد که رهبران هر دو کشور برای تقویت بعدی این مناسبات ارادۀ قوی و خلل ناپذیر دارند. افغانستان در چهارراه آسیا قرار دارد و در درازای تاریخش به عنوان نقطۀ وصل میان تمدن ها، کشورها و فرهنگ ها نقش ایفا کرده است. امروز اگر کشور های منطقه می خواهند که از لحاظ اقتصادی رشد کنند، باید اتصال منطقه یی را هر چه بیشتر اهمیت و ارزش دهند و در اتصال منطقه یی نقش و جایگاه افغانستان تعیین کننده است.
بدون شک، تامین صلح و ثبات در افغانستان برای تقویت روند اتصال منطقه یی امریست نهایت ضروری. اگر در افغانستان صلح و ثبات دایمی و پایدار تامین شود، ما می توانیم چنین پروژه ها را با همۀ همسایگان و هم چنان کشور های منطقه راه اندازی کنیم. افغانستان آهسته آهسته دارای خط آهن می شود و خلایی که در این زمینه در منطقه جود داشته است، پر می شود. خط آهن برای تقویت تجارت در منطقه نقش تعیین کننده دارد. با در نظرداشت نقش و جایگاه خاص افغانستان در اتصال منطقه یی، این وظیفۀ کشور های همسایه و دیگران است که با افغانان در رسیدن به صلح کمک کنند.
|
| |
| فهرست اخبار |
| آیا ترمپ می تواند خود را عفو کند؟ |
| منبع : صدای امریکا | تاریخ:
1/16/2021 |
|
|
پس از اینکه دونالد ترمپ، رئیس جمهور امریکا به "تحریک شورش" و ترغیب معترضان به یورش مرگبار بر مقر کانگرس امریکا متهم شد، بحث روی اینکه آیا یک رئیس جمهور می تواند، خودش را عفو کند یا نه، به یک موضوع داغ در ایالات متحده مبدل شده است.
 یورش حامیان ترمپ بر مقر کانگرس ایالات متحده منجر به استیضاح آقای ترمپ در مجلس نمایندگان کانگرس شد و قانونگذاران دموکرات خواستار تحقیقات فدرال در مورد نقش ترمپ در تحریک خشونت ها شده است. این به نوبه خود این سوال را ایجاد کرده است که آیا ترمپ می تواند با استفاده از صلاحیت عفو ریاست جمهوری برای فرار از تحقیقات در آینده خود را نیز عفو کند یا خیر؟ ننسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان استیضاح رئیس جمهور ترمپ را روز چهارشنبه ۱۳ جنوری امضا کرد. در قدم بعد باید مجلس سنا آقای ترمپ را محاکمه کند و اگر اتهامات وارده بر وی در این محکمه ثابت شود، او برای همیش از شرکت در انتخابات محروم خواهد شد.
آقای ترمپ در گذشته نیز با چنین موارد مواجه شده است. در سال ۲۰۱۸ رئیس جمهور ترمپ با تحقیق خاصی در مورد روابط با روسیه در جریان مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۶ روبرو شد. او در آن وقت گفت که "حق مطلق" دارد تا خود را عفو کند. اما ممکن عفو نفس به نفع ترمپ نباشد، بنابرهمین دلیل مشاوران آقای ترمپ همواره سعی کرده اند با او در این باره صحبت کنند که عفو به عنوان پذیرش گناه پنداشته خواهد شد. علاوه بر این، آگاهان حقوقی می گویند که حتا اگر ترمپ خود را عفو کند، ممکن وزارت عدلیۀ ادارۀ جوبایدن عفو آقای ترمپ را رد کرده و علیه او اتهام وارد کنند.
عفو ریاست جمهوری
قانون اساسی ایالات متحده در این مورد وضاحت ندارد که آیا رئیس جمهور صلاحیت دارد که خود را عفو کند. در مادۀ دوم این قانون آمده است که رئیس جمهور اختیار "تعلیق حکم اعدام و عفو جرایم علیه ایالات متحده، به استثنای موارد استیضاح" را دارد. این متن به صورت عام بیان شده و عفو نفس را برای تفسیر باز گذاشته است. جفری كروچ، استاد حقوق پوهنتون امریکایی و نویسندۀ كتابی درباره قدرت عفو ریاست جمهوری میگوید: "هیچ رئیس جمهوری هرگز اقدام به عفو نفس نكرده است، بنابراین ما هیچ سابقهای نداریم. رئیس جمهور نیکسن به فکر انجام آن بود، اما در نهایت تصمیم گرفت که این کار را انجام ندهد."
کسانی که معتقدند یک رئیس جمهور می تواند خود را عفو کند، استدلال می کنند که آن مخالف قانون اساسی نیست. آنان می گویند که رهبر امریكا صلاحیت عفو جنایات فدرال را دارد و اگر خود مرتكب جرمی فدرال شود، باید بتواند خود را به خاطر این جرم عفو کند. اما کسانی که با این نظر مخالف اند که اکثریت هم هستند، ادعا می کنند که عمل "اعطای عفو" به معنای یک حرکت دو جانبه است و دو نفر باید در آن دخیل باشد. استیف مولروی، استاد حقوق در پوهنتون ممفیس می گوید: "استفاده از کلمۀ عفو به طور معمول به معنی عفو یک فرد توسط فرد دیگر است. این روشی است که از نظر تاریخی قبول شده است."
آقای مولروی گفت که برعلاوۀ عفو نفس یا "بخشش خود" با یک اصل حقوقی دیرینه امریکایی که ریشه در قوانین بریتانیایی دارد، مغایرت دارد و آن اینست که فرد نمی تواند در قضیه خود قاضی باشد. مولروی گفت: "بنابراین، در حالی که قدرت عفو (رئیس جمهور) بسیار گسترده است و محکمۀ عالی هرگز به طور قطعی در مورد آن رای نداده است، بیشتر متخصصین قانون اساسی می گویند که شما نمی توانید خود را عفو کنید." وزارت عدلیۀ ایالات متحده در سال ۱۹۷۴ این سوال را بررسی کرد و نتیجه آن منفی بود. براساس یادداشت بخش مشاورت حقوقی این وزارت "بخشش خود" در مغایرت با قانون "هیچ کس نمی تواند در قضیه خود قاضی باشد" قرار دارد. این یاداشت جز از پالیسی وزارت عدلیه شده است.
عفو نفس چگونه خواهد بود؟
البته این بدان معنا نیست که رئیس جمهور تلاش نخواهد کرد خود را عفو کند. اگر او عفو نفس را ترجیح بدهد، به گفته آگاهان حقوقی، احتمالاً "بخشش کامل و بدون قید و شرط" را برای خود صادر خواهد کرد. به طور معمول، وقتی رئیس جمهور شخصی را عفو می کند، در سند عفو اتهاماتی که وی برای آنها عفو می شود، مشخص می شوند، همانطور که در مورد بخشش های اخیر ترمپ در مورد چندین همکار پیشین وی اتفاق افتاد. کارولین مالا کوربین، استاد حقوق در پوهنتون میامی می گوید که ممکن آقای ترمپ برای خود از عفوی کار بگیرد که برای عفو ریچارد نکسن، رئیس جمهور پیشین امریکا طرح شده بود و در آن "عفو همه جنایات علیه ایالات متحده" ذکر شده است.
پیامد های عفو نفس
به گفته برخی از متخصصان حقوقی، عفو نفس توسط آقای ترمپ که قبلاً هیچ وقت اجرا نشده، ممکن یک الگوی بالقوه خطرناک برای رفتار روسای جمهور آینده باشد. آقای کوربن گفت: "عفو نفس ریاست جمهوری یک پیامد وحشتناک دارد و به روسای جمهور اجازه می دهد تا ظالمانه ترین جنایات فدرال را انجام دهند و به سادگی خود را عفو کنند." اما کسانی که فکر می کنند یک رئیس جمهور می تواند خود را عفو کند، مخالف این ادعا هستند و می گویند که گزینه های دیگری چون استیضاح توسط کانگرس هم وجود دارد. برعلاوه به گفته آنان عفو نفس رئیس جمهور او را در برابر پیگرد قانونی ایالتی محافظت نمی کند.
چالش حقوقی عفو نفس
در حالی که بخشش های ریاست جمهوری دایمی هستند و قابل فسخ نیستند، اما عفو نفس آقای ترمپ ممکن در آینده با چلنج های قانونی روبرو شود. جو بایدن رئیس جمهور منتخب امریکا صریحاً اظهار داشت که وی نمی خواهد وزارت عدلیه ادارۀ او رئیس جمهور قبلی را مورد پیگرد قرار دهد. اما اگر آقای ترمپ بخواهد خود را عفو کند، این می تواند وزارت عدلیه را وادارد تا برای اثبات قانونی بودن عفو نفس، اتهاماتی را علیه وی مطرح کند. به گفته آگاهان، این مسله می تواند تا محکمه عالی پیش برود، جاییکه هیچ گاهی در این مورد بحث صورت نگرفته است. آقای کوربن گفت: "به راحتی می توان ادعا کرد که این مسله قانون اساسی است که باید توسط محاکم حل شود و انگیزه سیاسی ندارد." به گفته آقای کوربن احتمال اقامه دعوا از طرف وزارت عدلیه، ممکن ترمپ را از عفو نفس منصرف کند.
آیا ترمپ می تواند استعفا دهد و از مایک پنس، معاون رئیس جمهور بخواهد او را عفو کند؟
با وجودیکه آقای ترمپ هیچ نشانهای از استعفای قبل از پایان دورۀ کار خود در ۲۰ جنوری را نشان نداده است، اما احتمال این وجود دارد. در گذشته نیز چنین اتفاق افتاده است. پس از استعفای نکسن در سال ۱۹۷۴ جرالد فورد، معاون رئیس جمهور و جانشین وی، او را در مقابل همه جنایات علیه ایالات متحده عفو کرد. در حالی که آقای فورد اصرار داشت که این کار را به خاطر منافع ملی انجام داده است، اما منتقدان آن را همواره عفو نفس پنداشته اند.
|
| |